Zabytkowy kościół przyklasztorny z XIII i XIV wieku dawnego opactwa cystersów w Koronowie, obecnie kościół parafialny parafii pod tym samym wezwaniem, od 2000 kolegiata Kapituły Kolegiackiej Koronowskiej, w 2010 podniesiony do godności bazyliki mniejszej. Kościół wzniesiony został z cegły w stylu gotyckim jako trójnawowa bazylika z transeptem i dwoma rzędami kaplic. Bryła kościoła ma znaczne rozmiary. Jej długość wynosi 72 metry, a szerokość w transepcie 28 metrów. Ponieważ budowę kościoła prowadzono etapami, północny rząd kaplic wybudowany w XIV wieku wykonany jest w stylu gotyckim, natomiast południowy z XVII wieku w stylu barokowym. Kościół posiada bardzo bogate wyposażenie oraz elementy architektoniczne. W prezbiterium zachowane są dwa gotyckie, ceramiczne, maskowe wsporniki sklepienne. Zewnętrzne ramię transeptu pokrywają fragmenty fryzu z XIV w. wykonanego z barwnych glazurowanych płytek ceramicznych z różnie odczytywanymi przedstawieniami. Sklepienia kościoła pokryte są bogatą dekoracją stiukową. Historia bazyliki Wniebowzięcia NMP w Koronowie wiąże się z historią opactwa cysterskiego, które zostało do współczesnego Koronowa translokowane z opactwa byszewskiego w 1289. Wraz z przybyciem pierwszych mnichów rozpoczęła się budowa kościoła. Ze względu na bliskość Byszewa nie budowano żadnych obiektów tymczasowych, a od razu przystąpiono do wznoszenia właściwej bryły kościoła. Za twórcę projektu uważa się mnicha Theodricusa. Ze względu na ogrom budowli gotycki kościół wznoszono etapami, aż do połowy XIV wieku. Dokładna data zakończenia budowy nie jest znana, jednak w 1350 opactwo koronowskie przekazało znaczne sumy na budowę katedry gnieźnieńskiej, co może świadczyć o całkowitym zakończeniu budowy kościoła i klasztoru w Koronowie. Po kilkudziesięciu latach świetności, w drugiej połowie XIV wieku kościół i klasztor zostały spalone, natomiast w 1411 zajęte przez krzyżaków. Trudne czasy trwały aż do pokoju toruńskiego, po którym nastąpił okres stabilizacji i rozwoju. W 1523 biskup Mikołaj Mściwy konsekrował kościół oraz siedem nowych ołtarzy. W roku 1656 kościół i klasztor były niszczone przez Szwedów. Znaczącej przebudowy kościoła dokonano na przełomie XVII i XVIII wieku, za rządów opata Ignacego Gnińskiego. Nadano wtedy kościelnemu wnętrzu cechy barokowe. Zbarokizowano również trzy gotyckie szczyty świątyni, gotyckie okna, oraz dodano barokowe hełmy. W 1819 nastąpiła kasata klasztoru, a kościół przeznaczono na świątynię parafialną. 18 października 2000 erygowano Kapituła Kolegiacką Koronowską dla której kościół stał się kolegiatą. 9 października 2010 papież Benedykt XVI podniósł kolegiatę do rangi bazyliki mniejszej. Uroczyste ogłoszenie decyzji papieskiej odbyło się 5 marca 2011.
źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Koronowie(dostęp 12.VII.2015)

Wszelkie prawa zastrzeżone©2012 Janusz Świerkot, Beata Brachaczek-Świerkot. Wszelkie materiały i zdjęcia zamieszczone na stronie należą do ich autorów. Wykorzystanie zdjęć bez zgody autora jest zabronione.