ATRYBUTY ŚWIĘTYCH

      W sztuce chrześcijańskiej przedmioty lub symbole, które czynią określonego świętego łatwiej rozpoznawalnym. Często atrybut świętego nawiązuje do jego życia, męczeństwa lub legendy. Atrybuty jako elementy pozwalające na identyfikację postaci znane były już w antyku. W kulturze chrześcijańskiej powszechnie używano ich dopiero od V wieku. Początkowo stosowano je najczęściej w odniesieniu do ewangelistów i apostołów, później atrybuty zaczęły towarzyszyć wizerunkom innych świętych. Rola i znaczenie atrybutu jako nośnika treści dydaktycznych ugruntowała się w wiekach średnich, głównie za sprawą literatury hagiograficznej. W czasach nowożytnych symbolika hagiograficzna uległa dalszemu rozwojowi. Współcześnie święci i błogosławieni uwiecznieni na fotografiach są pozbawieni atrybutów.

Symbole czterech ewangelistów: Jan-orzeł, Marek-lew, Mateusz-człowiek ze skrzydłami lub anioł, Łukasz-byk lub wół.

Atrybuty wspólne: czaszka-asceci, pokutnicy, kielich-księża, księga-święci ogólnie, lilie-dziewice, makieta kościoła-fundatorzy lub założyciele kościołów, mitra/infuła-biskupi, palma-męczennice i męczennicy, pastorał-biskupi i opaci klasztorów, pióro do pisania-Ewangeliści, Ojcowie Kościoła i doktorzy Kościoła, skrzydła-aniołowie(sześcioskrzydli aniołowie to serfiny stojące najwyżej w hierarchii aniołów), tiara-papieże, zwój-prorocy Starego Testamentu.

Atrybuty indywidualne: baranek-Jan Chrzciciel [też: krzyż, głowa na tacy], Agnieszka Rzymianka, chusta-Weronika, czaszka-Maria Magdalena [też: naczynie z perfumami, świeca, długie włosy], Maria Egipcjanka, Franciszek z Asyżu, Dzieciątko Jezus-Józef z Nazaretu [też: narzędzia stolarskie], ekierka/kątownik-Tomasz Apostoł, fontanna-Maria z Nazaretu (najczęściej, gdy jest przedstawiana przed narodzinami Chrystusa, np. w scenie Zwiastowania) [też: jednorożec, lilia, róża], głowa na tacy-Jan Chrzciciel, ścięta głowa (Goliata)-Dawid [też: proca lub miecz], gołębica (biała)-Duch Święty, Grzegorz Wielki, Tomasz z Akwinu, grób-Łazarz, instrument muzyczny-Cecylia, jednorożec-Maria z Nazaretu, karykaturalne, zniekształcone twarze-oprawcy Chrystusa, kamień, kamienie-Szczepan, klucz(e)-Piotr Apostoł [też: kogut, odwrócony krzyż, księga, łódź, sieci, zwój, pastorał], koło-Katarzyna Aleksandryjska, koń-Jerzy [też: smok, włócznia i zbroja], Paweł Apostoł, Wacław, korona cierniowa-Katarzyna ze Sieny, krzyż łaciński-Jan Chrzciciel, krzyż łaciński odwrócony-Piotr Apostoł, kwiaty-Dorota, Elżbieta Węgierska, lew-Hieronim, Marek Ewangelista, łódź-Piotr Apostoł, mała Maryja-Anna, Joachim, miecz-Jerzy, Barbara z Nikomedii, Katarzyna Aleksandryjska, Mateusz Ewangelista, Michał Archanioł [też: waga], Paweł Apostoł mitra/infuła-Ambroży z Mediolanu, monstrancja-Klara z Asyżu, Tomasz z Akwinu, naczynie z perfumami/ olejkami-Maria Magdalena, narzędzia stolarskie-Józef z Nazaretu, obraz/ikona-Łukasz Ewangelista, ptaki-Franciszek z Asyżu [też: stygmaty], rogi-Mojżesz [też: tablice z przykazaniami lub księga], ruszt-Wincenty z Saragossy, sakiewka-Mateusz Ewangelista, smok/diabeł-Jerzy, Michał, strzały-Sebastian, stygmaty-Franciszek z Asyżu, Katarzyna ze Sieny, Łucja z Narni, sztaluga-Łukasz Ewangelista, świeca-Maria Magdalena, Łucja z Syrakuz, tiara-Klemens Rzymski, Sylwester I, waga-Michał Archanioł, wieża-Barbara, długie włosy-Maria Magdalena, włócznia-Jerzy, Maurycy, Michał Archanioł, zbroja-Jerzy, Joanna d_Arc, żółta szata-Judasz.
źródło:https://matura-z-historii-sztuki.pl/atrybuty-swietych/(dostęp 5.XI.2018)

Atrybuty świętych-wikipedia

Wszelkie prawa zastrzeżone©2012 Janusz Świerkot, Beata Brachaczek-Świerkot. Wszelkie materiały i zdjęcia zamieszczone na stronie należą do ich autorów. Wykorzystanie zdjęć bez zgody autora jest zabronione.