1. Świątek-figurka osoby świętej wykonana przez ludowego artystę, zazwyczaj pokryta polichromią. Najczęstszym motywem są:Jezus Frasobliwy oraz Matka Boska. Świątki umieszczane są często w kapliczkach. Świątki, stanowiące niewielkie obiekty sakralne, lokalnie nazywane są figurami (od figura Matki Boskiej, figura świętego).
2. Kapliczka-niewielka budowla kultowa, wznoszona przy drogach lub rozdrożach w celach wotywnych, dziękczynnych czy obrzędowych.
a) kapliczka domkowa, mająca postać domku z ołtarzykiem, na których stawiane są figury lub obrazy Chrystusa, NMP lub świętych
b) kapliczka słupowa, mająca postać słupka. W górnej części znajduje się miejsce na figurę lub obraz. Zazwyczaj kapliczki słupowe są z kamienia lub cegły.
c) kapliczka skrzynkowa, maleńka kapliczka zawieszona na ścianach domów lub na drzewach lub stojąca na drewnianym słupku.
d) kapliczka kłodowa, wykonana z grubego pnia drzewa jodłowego lub sosnowego ze świątkiem w wydrążonej wnęce w górnej części kłody, występuje na południu Lubelszczyzny.
3. Krzyż przydrożny niewielka budowla kultu religijnego w formie krucyfiksu lub krzyża łacińskiego, stawiana przy drogach, lub na ich rozstajach.
4. Krzyż pokutny monolityczna, prosta i surowa kamienna forma w kształcie krzyża wznoszona przez zabójców w miejscu, w którym dokonało się morderstwo.
Zwyczaj ten przywędrował do Polski z zachodu, a panował w niej prawdopodobnie od XIII w. do poł. XIX w. Na przestrzeni wieków krzyże zmieniały swój wygląd oraz formę.
5. Karawaka krzyż choleryczny, krzyż morowy-krzyż pochodzący XVI-XVII wieku z miasta Caravaca w Hiszpanii. W czasie trwania zaraz rozprzestrzenił
się na wschód, bardzo popularny w Polsce pod koniec XVIII, w XIX i na początku XX wieku. Krzyż tworzy pionowy pień i dwie poprzeczki z których górna jest trochę krótsza od dolnej.
Znaczna część karawak w Polsce miała obydwie poprzeczki o równej długości.
6. Krzyż łaciński podstawowa forma krzyża chrześcijańskiego. Początkowo używany z oporami ze względu na negatywne konotacje symbolu ukrzyżowania. Jest symbolem ukrzyżowania
Chrystusa, dla chrześcijan znakiem zbawienia, miłości Boga i zwycięstwa.
7. Krucyfiks (łac. cruci fixus - przybity do krzyża)-znak symboliczny wśród niektórych wyznań chrześcijańskich.
Krzyż łaciński z przybitą do niego postacią Chrystusa.
8. Wysoki krzyż-wolnostojący krzyż chrześcijański wykonany z kamienia i często bogato zdobiony. Tradycja wznoszenia dużych kamiennych krzyży istniała we wczesnym średniowieczu w Irlandii i Wielkiej Brytanii. Krzyże te najczęściej były ustawiane na zewnątrz budynków
9. Nisza, wnęka, wgłębienie w fasadzie lub w ścianie wewnątrz budynku przeznaczona do celów zdobniczych, kultowych. Stawiano w niej posągi, urny albo pozostawiano puste (w okresie manieryzmu). Wgłębienie może być prostokątne lub półokrągłe, górą zamknięte prosto gzymsem, półkolem (konchą) lub niewielkim trójkątnym frontonem. Nisza może być również ujęta w kolumienki lub pilastry.
10. Kolumna morowa, wolno stojąca konstrukcja architektoniczna, w kształcie słupa, obelisku bądź piramidy, wsparta na cokole, zdobiona licznymi figurami świętych lub alegorycznymi. Często jest to kolumna Trójcy Przenajświętszej lub kolumna maryjna.
Kolumny morowe w odróżnieniu od innych tego typu kolumn stawiane były jako wotum dziękczynne przez ludność wierzącą, że została wybawiona od moru.
11. Kapitularz-jedno z pomieszczeń klasztornych, służące zakonnikom do zebrań, także sala zebrań kapituły kanoników. Najczęściej usytuowany był w pobliżu prezbiterium lub przy krużganku w skrzydle wschodnim zabudowań klasztornych.
12. Kruchta (dawniej nazywana babińcem)-część kościoła, przedsionek usytuowany przed głównym wejściem, niekiedy również przed bocznym-do naw lub zakrystii.
13. Refektarz (łac. refectorium od reficere-odnawiać)-w budynkach klasztornych, seminariach duchownych duże pomieszczenie służące jako jadalnia, charakterystyczne zwłaszcza dla klasztorów średniowiecznych.
14. Zasuwa ołtarza-w kościołach, w części centralnej ołtarza umieszczany jest zwyczajowo obraz główny przedstawiający patrona świątyni.
15. Wirydarz (łac. viridarium-gaj, park)-kwadratowy lub prostokątny ogród umieszczony wewnątrz murów klasztornych. Często otoczony jest krużgankami. Na środku umieszczona jest studnia albo fontanna.
Święci mieszkańcy kapliczek.
1. Święty Andrzej Bobola, (ur. 30 listopada 1591 w Strachocinie, zm. 16 maja 1657 w Janowie Poleskim)-polski duchowny katolicki, jezuita, misjonarz, kaznodzieja, męczennik, święty Kościoła katolickiego, autor tekstu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza. Jeden z katolickich patronów Polski.
2. Święta Anna, Anna sprawiedliwa-matka Marii z Nazaretu i babcia Jezusa Chrystusa, żona świętego Joachima, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, jest patronką małżeństw, matek, wdów, piekarzy i żeglarzy.
3. Święty Antoni z Padwy, Antoni Padewski, właśc. Ferdynand Bulonne, urodzony 1195 w Lizbonie, zmarł 13 czerwca 1231 w Arcelli
koło Padwy-włoski teolog, franciszkanin, pochodzenia portugalskiego, święty Kościoła katolickiego, prezbiter i doktor Kościoła.
Za życia zwano go młotem na heretyków. Był jednym z najbardziej cenionych kaznodziei XIII w.; elokwentny, ze świetną pamięcią,
szeroką wiedzą i silnym, czystym głosem. Katolicy uznają, że pewnej nocy Dzieciątko Jezus nawiedziło Antoniego i ucałowało go
zapewniając o miłości Boga. Z tej przyczyny święty jest przedstawiany z małym Jezusem z Nazaretu na ręku.
4. Święta Barbara, jedna z najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich. Jej rzeźby i wizerunki można spotkać nie tylko w licznych świątyniach,
ale i w wyrobiskach kopalń wielu krajów europejskich, gdzie można je znaleźć wśród rzeszy przedmiotów kultu i dzieł sztuki, stanowiących świadectwo
religijnej i artystycznej wrażliwości górników (w Polsce najstarsza rzeźba przedstawiająca jej postać, zachowana w kopalni soli w Wieliczce,
pochodzi z 1689 r.).
Urodziła się w Nikomedii, obecnie Turcja, odznaczała się ponoć niezwykłą urodą i wielkimi zdolnościami-była wykształcona i inteligentna.
5. Święty Benedykt, męczennik, (zm. ok. 1037 na Skałce, nad Wagiem, k. Trenczyna)_uczeń i towarzysz św. Andrzeja Świerada, eremita, męczennik i święty Kościoła katolickiego.
Około 1064 roku, Benedykt i Świerad zostali uroczyście proklamowani przez biskupów Węgier świętymi. Wtedy zapewne przeniesiono ich ciała, z klasztoru na górze Zobor, do katedry w Nitrze, gdzie spoczywają do dzisiejszego dnia.
Obaj święci są pierwszymi Polakami, wyniesionymi do chwały ołtarzy przez Grzegorza VII.
Kult świętych ogłosił legat papieski na synodzie węgierskim w Ostrzyhomiu w 1083 roku. Święty jest patronem diecezji nitrzańskiej i tarnowskiej.
Wspomnienie liturgiczne św. Benedykta w Kościele katolickim obchodzone jest 13 lipca, razem ze św. Świeradem.
6. Święta Faustyna Kowalska, (ur. 25 sierpnia 1905 w Głogowcu, zm. 5 października 1938 w Krakowie)-święta Kościoła katolickiego, zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, mistyczka, stygmatyczka i wizjonerka. Znana przede wszystkim jako głosicielka kultu Miłosierdzia Bożego i autorka Dzienniczka, w którym opisała swoje duchowe i mistyczne doświadczenia.
7. Święty Florian, męczennik i święty katolicki urodzony około 250 roku w Zeiselmauer w Austrii. Jego życie przypadło na okres
prześladowań chrześcijan. W młodym wieku został powołany do armii rzymskiej. W roku 304 ujął się za prześladowanymi
legionistami chrześcijańskimi, za co został skazany na karę śmierci. 4 maja 304 r. poniósł śmierć męczeńską
na terenie dzisiejszej Górnej Austrii, w miejscowości Lauriacum (obecnie Lorch). Tradycyjnie przypisywano mu obok funkcjiwojskowych dowodzenie oddziałem gaśniczym. Według legendy, ocalił płonącą wioskę jednym wiadrem wody.
8. Święty Franciszek z Asyżu, właśc. włos. Giovanni Bernardone, nazywany Biedaczyną z Asyżu urodzony 1181 lub 1182 w Asyżu,
zmarł 3 października 1226 w Porcjunkuli koło Asyżu-włoski duchowny katolicki, diakon, założyciel zakonu franciszkanów, a pośrednio
także klarysek i tercjarzy, misjonarz, mistyk średniowieczny, stygmatyk, święty Kościoła katolickiego, uważany za prekursora
ekologii.
9. Chrystus Frasobliwy, to rozmyślająca postać Jezusa Chrystusa w pozycji siedzącej, z głową opartą na dłoni. Na głowie znajduje
się korona cierniowa zaś na ciele widoczne są ślady biczowania. Według niektórych autorów ma to być przedstawienie momentu na
Golgocie, tuż przed ukrzyżowaniem, choć figurę tę można także interpretować jako symboliczne streszczenie Męki Pańskiej.
10. Święta Jadwiga Śląska, (ur. między 1178 a 1180 w Andechsie, zm. 14/15 października 1243 w Trzebnicy)-święta Kościoła Katolickiego, żona Henryka I Brodatego, księcia wrocławskiego, matka Henryka II Pobożnego, córka hrabiego Bertolda VI von Andechs, księcia Meranii, fundatorka kościołów i klasztorów.
Święta Jadwiga przedstawiana jest boso w habicie cysterskim lub płaszczu książęcym, z mitrą książęcą na głowie. W ręku trzyma buty, makietę kościoła lub klasztoru.
11. Święty Jan z Dukli, (ur. ok. 1414 w Dukli, zm. 29 września 1484 we Lwowie)-polski święty katolicki, pustelnik, franciszkanin, pod koniec życia w surowszej gałęzi zakonu: bernardynach.
W 1733 r. papież Klemens XII ogłosił Jana z Dukli błogosławionym. Od 1948 r. toczył się proces kanonizacyjny. Kanonizował go papież Jan Paweł II w Krośnie 10 czerwca 1997 r. Po uroczystej mszy na lotnisku w Krośnie, papież poświęcił świątynię nazwaną imieniem tego świętego.
Św. Jan z Dukli na mocy uchwały Sejmu RP został ogłoszony jednym z patronów roku 2014.
12. Najświętsze Serce Pana Jezusa, Jezus przedstawiony jest z sercem na wierzchu. Serce jest gorejące (z ogniem), oplecione
cierniem z krzyżem na szczycie. Serce promienieje miłością. Początki kultu Serca Jezusa sięgają średniowiecza. Motyw Serca Pana
Jezusa (nie tylko w kapliczkowych wizerunkach) był bardzo popularny w XIX w. W tym czasie rozpowszechnił się w Europie kult
Najświętszego Serca Pana Jezusa.
13. Madonna z Dzieciątkiem, najczęściej spotykany wizerunek Maryi w kapliczkach. Zazwyczaj obie postacie-Maria i trzymane przez nią
na ręce Dzieciątko Jezus mają w tym wizerunku królewskie insygnia, a Jezus unosi rękę w geście błogosławieństwa.
14. Matka Boska Bolesna, w takiej formie ukazywana jest Maria w Bożych Mękach. W tradycji chrześcijańskiej wymienia się siedem
wielkich boleści Maryi jako Matki Jezusa, z czego cztery są związane z ukrzyżowaniem (Spotkanie Jezusa na Drodze Krzyżowej,
ukrzyżowanie i śmierć Jezusa, zdjęcie z krzyża, złożenie do grobu). Nie ma standardowej formy wizerunku Matki Boskiej Bolesnej,
ale Jej boleść jest zawsze wyraźnie przedstawiona.
15. Matka Boska Różańcowa, jedynym atrybutem postaci Matki Boskiej Różańcowej jest różaniec, choć Matka Boża w swoim ziemskim
życiu nie znała różańca, jest z nim jednoznacznie kojarzona. Podobno w takiej postaci ukazywała się w Fatimie. W takiej postaci
Matka Boża często przedstawiana jest w kapliczkach domkowych oraz skrzynkowych.
16. Nepomuk-figura świętego Jana Nepomucena, którą można spotkać od Litwy po Niemcy i Włochy.Najwięcej figur znajduje się
w Czechach i na terenach dawnych Austro-Węgier, na Śląsku, w ziemi kłodzkiej, więcej tutaj.
17. Święty Józef z Nazaretu, zmarł około 20 roku-mąż Marii z Nazaretu, często nazywany również jej Oblubieńcem, święty Kościoła powszechnego.
Kościół katolicki ukazuje św. Józefa jako wzór takich cnót, jak posłuszeństwo Bogu, wiara, pracowitość, męstwo, sprawiedliwość, czystość,
piękna miłość, skromność, ubóstwo, milczenie, opanowanie i inne.
18. Święta Helena, urodzona około 255 roku w Drepanum lub Niszu, zmarła około 328 roku w Nikomedii-cesarzowa, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Pod wpływem syna, Helena przyjęła chrzest i podjęła działalność, której owocem były liczne ufundowane przez nią bazyliki, m.in. Bazylikę Narodzenia Pańskiego
w Betlejem, Bazylikę Grobu Pańskiego w Jerozolimie, Wniebowstąpienia Pańskiego na Górze Oliwnej. Odbyła pielgrzymkę do Palestyny i innych wschodnich prowincji.
Helena zasłynęła także z hojności dla ubogich. Szczodrze rozdzielała jałmużny dla głodnych, uwalniała więźniów, troszczyła się o powrót skazanych na banicję.
Wpłynęła na syna, aby wydał osobne ustawy, gwarantujące ze strony państwa opiekę nad wdowami, sierotami, porzuconymi dziećmi, jeńcami i niewolnikami.
19. Święty Krzysztof, urodzony prawdopodobnie w Licji, zmarł około 250 roku-męczennik, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Według świeckich podań ludowych był olbrzymem: miał cztery metry wzrostu i niezwykłą siłę dzięki której przenosił pielgrzymów przez rzekę. Na popularnych wizerunkach przedstawiany
z dzieckiem na barkach. Wedle legend święty zapadł się w dno rzeki pod ciężarem dziecka. Wtedy ono rzekło: Dźwigasz cały świat, gdyż ja jestem ten, któremu służysz pomagając innym.
Krzysztof stał się patronem mostów, miast położonych nad rzekami, przewoźników, flisaków i żeglarzy, podróżników i pielgrzymów, również patronem dobrej śmierci-szczególnie na wschodzie, a obecnie kierowców.
20. Święta Jadwiga Śląska, właściwie: Księżna Jadwiga z Andechs-Meran urodzona między 1178 a 1180 rokiem w Andechsie, zmarła 15 października 1243 roku w Trzebnicy-święta Kościoła Katolickiego,
fundatorka kościołów i klasztorów. Żona Henryka I Brodatego, księcia wrocławskiego, matka Henryka II Pobożnego. Córka Bertolda IV, księcia Meranii i Agnieszki von Rochlitz z rodu Wettynów, hrabiów Andechs.
21. Święta Kinga, również Kunegunda urodzona 5 marca 1234 roku w Ostrzyhomiu, zmarła 24 lipca 1292 roku w Starym Sączu-węgierska klaryska i dziewica, córka króla Węgier Beli IV i Marii Laskariny,
żona polskiego władcy, Bolesława V Wstydliwego, Czysta Pani Sądecczyzny, święta Kościoła katolickiego.
W 1715 roku papież Benedykt XIII ogłosił błogosławioną Kingę patronką Królestwa Polskiego i Litwy. W 1901 roku biskup Leon Wałęga obrał błogosławioną Kingę patronką diecezji tarnowskiej. Kinga jest opiekunką górników solnych.
19 stycznia 2007 roku, podczas opłatkowego spotkania miast i gmin papieskich, biskup Piotr Libera ogłosił, że Święta Kinga została-stosowną decyzją Stolicy Apostolskiej -ustanowiona patronką polskich samorządowców.
22. Święta Rita, kult św. Rity istniał już w końcu XVIII wieku w kościele augustianów pw św. Katarzyny w Krakowie, gdzie w ołtarzu głównym z XVII wieku znajduje się posąg Świętej (dłuta rzeźbiarza Wojciecha Maciejowskiego, ukończona w roku 1944). W nawie głównej jest jej figura z 1940 roku, obraz z XVII wieku oraz jej relikwiarz z XX wieku. Obraz św. Rity jest również w katedrze wrocławskiej w ołtarzu bocznym z XVIII wieku.
W Kościele rzymskokatolickim czczona jest jako święta od spraw trudnych i beznadziejnych, matek i kobiet we wszystkich stanach. Jest opiekunką wielu dzieł charytatywnych i bractw. W Polsce jest patronką bractwa pod jej wezwaniem w Krakowie.
23. Święty Roch, urodził się, jako jedyny syn rządcy Montpellier. W wieku 19 lat stracił oboje rodziców.
Po sprzedaniu znacznego majątku rodziców, rozdał wszystko ubogim i wyruszył do Rzymu. We włoskim miasteczku Acquapendente zastała go epidemia dżumy. Tam w miejscowym szpitalu opiekował się zarażonymi. W Rzymie spędził 3 lata, gdzie dokonał wielu cudownych uzdrowień.
W czasie powrotu do Francji zaraził się dżumą w Piacenzie. By nie zarażać innych ukrył się w pobliskim lesie. Według podania wytropił go tam pies, który przynosił mu pożywienie. Miał wówczas cudownie wyzdrowieć. Udał się w drogę powrotną do Francji, lecz na granicy wzięty został za szpiega włoskiego, umarł potem w więzieniu nierozpoznany.
Święty Roch jest patronem Montpellier, Parmy, Wenecji, aptekarzy, lekarzy, ogrodników, rolników i szpitali oraz brukarzy i więźniów.
24. Święty Andrzej Świerad, nazywany również Żurawek, Żórawek, Sierad, Świrad, Wszechrad. zm. pomiędzy 1030-1034-pustelnik i święty Kościoła katolickiego, nauczyciel św. Benedykta, męczennika.
Miejscami urodzenia Świerada są: Opatowiec nad Wisłą i Zakliczyn nad Dunajcem. Jest patronem diecezji nitrzańskiej i tarnowskiej, miasta Nitry i młodzieży słowackiej.
W ikonografii przedstawia się świętego jako pustelnika, często w towarzystwie św. Benedykta. Atrybutami świętego jest dziupla, orzechy, łańcuch na biodrach lub w rękach.
Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Spośród licznych świętych w poczet Czternastu Świętych Wspomożycieli Kościół katolicki zaliczył tych, których wstawiennictwo u Boga uznał za wyjątkowo skuteczne, szczególnie w wypadku chorób. Większość z nich żyła na przełomie III i IV wieku za panowania cesarza Dioklecjana. Miały wtedy miejsce najdłuższe i najkrwawsze w historii Cesarstwa rzymskiego prześladowania chrześcijan. Ich kult jako wspomożycieli sięga XIV wieku i jest związany z epidemią dżumy zwaną czarną śmiercią.
Centrum ich kultu jest barokowy kościół Vierzehnheiligen, gdzie znajduje się ołtarz Czternastu Świętych Wspomożycieli-miejsce pielgrzymek.
Kult 14 Świętych Wspomożycieli czy Pomocników był bardzo żywy w Czechach, na Morawach i na Śląsku. W dzisiejszych granicach Polski wiele świadectw tego kultu zachowało się na Ziemi Kłodzkiej. W niemal każdym kościele zbudowanym lub przebudowanym w czasach baroku na Dolnym i Górnym Śląsku istniał ołtarz lub obraz poświęcony Wspomożycielom. Obecnie jednym z głównych ośrodków kultu jest pocysterski Kościół Czternastu Wspomożycieli w Lubawce.
Święci Wspomożyciele:
1. Święty Achacy z Kapadocji, męczennik konstantynopolitański (ur. w Kapadocji, zm. ok. 303 w Konstantynopolu)-męczennik chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, żołnierz legionów rzymskich.
Prawdopodobnie był prostym żołnierzem, choć wedle innych przekazów centurionem lub setnikiem. Oskarżony został o wyznawanie wiary chrześcijańskiej i aresztowany w trackim Perinthus. Poddany torturom nie wyrzekł się wiary, następnie przewieziony został do Konstantynopola, gdzie po kolejnych mękach, odcięto mu głowę.
2. Święta Barbara z Nikomedii, żyjąca w III wieku dziewica, męczennica, jedna z Czternastu Świętych Wspomożycieli, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Wielkim orędownikiem św. Barbary był papież św. Grzegorz, znanym jej admiratorem był św. Stanisław Kostka. Również w Polsce kult św. Barbary był zawsze bardzo żywy. W modlitewniku Gertrudy, córki Mieszka II (XI w.), wspominana jest pod datą 4 grudnia.
Jej imieniem nazwano gorczycznik pospolity.
3. Święty Błażej, (ur. w Sebaście, zm. ok. 316)-biskup, męczennik, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Lud widział w św. Błażeju opiekuna zwierząt domowych, czcił go jako patrona od chorób gardła i krwotoków. Jako swego patrona obrali św. Błażeja gręplarze i kamieniarze. Św. Błażej jest także patronem miasta Dubrownik w Chorwacji.
4. Cyriak Rzymianin, ur. w III wieku, zm. ok. 303-305 w Rzymie)-święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, męczennik, diakon, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Św. Cyriaka wzywano w czasie ciężkich pokus i jako obrońcę przed złymi duchami, przy epilepsji, opętaniu i w chorobach oczu. Miał chronić przed zimnem i niepogodą. Jest patronem pokrzywdzonych, ciężkiej pracy, Saint-Cierges w Szwajcarii.
5. Święty Dionizy, (zm. 250_258)-święty katolicki, pierwszy biskup Paryża, męczennik, patron Francji. Jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Św. Dionizy jest patronem Francji, cierpiących na bóle głowy i migreny. Według legendy po ścięciu Dionizy trzymał własną głowę odrąbanymi z głową dłońmi co zaowocowało pierwszym przedstawieniem w ikonografii postaci męczennika trzymającego w rękach własną ściętą głowę. Atrybutem św. Dionizego jest palma.
6. Erazm z Formii znany też jako Elmo, (ur. ok. 240, zm. 10 czerwca ok. 303 w Formii w obecnych Włoszech)-święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, biskup, męczennik, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Wzywano go jako obrońcę przed zarazą, w czasie kolek i boleści brzucha (co miało związek z torturami jakie mu zadano, a polegającymi na wyrywaniu wnętrzności) oraz podczas porodu. Jest patronem marynarzy (wyładowania elektryczne obserwowane na masztach statków odczytywano jako znak jego opieki i nazywano ogniami św. Elma), żeglarzy, tokarzy, Gaety, Formii.
7. Święty Eustachy, (zm. prawdopodobnie ok. 118)-święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, męczennik chrześcijański, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Jest patronem strażaków (obok św. Floriana), myśliwych i leśników (obok św. Huberta, traperów, osób torturowanych i Madrytu. Wzywany jest do obrony przed ogniem i jako orędownik w rozwiązywaniu trudnych sytuacji.
Patronuje również: kramarzom (straganiarzom), kupcom, płatnerzom i rusznikarzom. Wzywany jest również w przypadku choroby koni i w żałobie w rodzinie.
8. Święty Idzi, (ur. ok. 640-650 w Atenach, zm. 1 września pomiędzy 720-725 w Saint-Gilles-francuski opat, eremita z Gallii Narbonensis, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
W średniowiecznej Europie był jednym z najpopularniejszych świętych (obok świętego Marcina). Ku jego czci wystawiono wiele kościołów we Francji, w Belgii, w Niemczech, a także w Polsce.
Wzywany jest w razie bezpłodności i przeciw chorobom psychicznym. Jest patronem karmiących matek, rybaków, myśliwych, pasterzy, handlarzy końmi, rozbitków, epileptyków, chorych, rannych, grzeszników, łuczników, żebraków, zbłąkanych, dobrej spowiedzi, Styrii i Karyntii, Edynburga, Norymbergi, Osnabrücku, Brunszwiku i Tuluzy.
9. Święty Jerzy, (ur. w III wieku w Kapadocji, zm. 23 kwietnia ok. 303 w Liddzie)-święty Kościoła katolickiego, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli; jako Jerzy Zwycięzca uznany wielkim męczennikiem przez Kościół prawosławny.
Tradycyjna legenda o świętym Jerzym opowiada o jego starciu ze smokiem.
10. Katarzyna Aleksandryjska, (ur. ok. 282, zm. ok. 300)-męczennica chrześcijańska, jedna z Czternastu Świętych Wspomożycieli, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Patronka zakonu katarzynek, Nowego Targu, Bytowa, Dzierzgonia, Działdowa, wyspy Cypr, nauki, paryskiej Sorbony, uniwersytetów, filozofów, filozofów chrześcijańskich, teologów, uczonych, nauczycieli, uczniów, studentek, dziewic, żon, mówców, adwokatów, notariuszy, bractw literackich, literatów, bibliotekarzy,
drukarzy, zecerów, żeglarzy, woźniców, przewoźników, polskich kolejarzy, kołodziejów, garncarzy, garbarzy, młynarzy, piekarzy, prządek, szwaczek, krawcowych, powroźników, fryzjerów, modystek, zmagających się z bólem gardła i głowy, poszukiwaczy topielców, grzeszników, a także tzw. prostego ludu.
11. Święty Krzysztof, (ur. prawdopodobnie w Licji, zm. ok. 250 tamże)-męczennik, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Krzysztof stał się patronem mostów, miast położonych nad rzekami, przewoźników, flisaków, biegaczy i żeglarzy, podróżników i pielgrzymów, jest również patronem dobrej śmierci-szczególnie na wschodzie, a obecnie patronuje kierowcom.
12. Małgorzata Antiocheńska, żyjąca na przełomie III i IV wieku w Antiochii Pizydyjskiej męczennica chrześcijańska, jedna z Czternastu Świętych Wspomożycieli, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego (jako Maryna).
W Polsce św. Małgorzata jest patronką wielu kościołów i parafii. Jej postać występuje w herbach między innymi w Nowego Sącza, gminy Góra Świętej Małgorzaty i gminy Tuchola.
13. Święty Pantaleon, (ur. ok. 280 w Nikomedii, zm. 27 lipca 305 tamże)-wielki męczennik chrześcijański, uzdrowiciel, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, zaliczany do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Pantaleon jest patronem lekarzy, pielęgniarek, ludzi samotnych. Jego atrybutem są gwoździe. Relikwie św. Pantaleona znajdują się w Madrycie i Lyonie. Jego wezwanie nosi m.in. kościół w Kolonii.
14. Święty Wit, (ur. koniec III wieku w Mazzara na Sycylii, zm. ok. 304)-męczennik chrześcijański oraz święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, zaliczany do Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Wit jest patronem aktorów, aptekarzy, epileptyków, histeryków, górników, taksówkarzy, karczmarzy, zwierząt. Jest patronem Czech i Saksonii, a także wielu miast, szczególnie w Austrii i Bawarii. źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Czternastu_Świętych_Wspomożycieli(dostęp 16.III.2017)
